İnsanlığın hayatta kalabilmesi için çevreye ziyan vermeden güç üretmenin bir yolunu bulması gerekiyor. Bu maksatla geliştirilen alternatiflerden biri olan nükleer füzyon reaktörlerinin en büyüğü Japonya’da kullanıma alındı. Bu reaktörün başarılı olması durumunda gelecekte güç üretimi büyük oranda değişebilir.
Nükleer tepkiler iki farklı formda oluşur. Bunlardan birincisi ve Çernobil, Fukushima gibi felaketlerde gördüğümüz modeli fizyon reaksiyonlarıdır. Burada güç üretimi için radyoaktif elementlerin çekirdekleri parçalanır ve ortaya güç çıkar. Füzyon tepkilerinde ise iki atom birleşir ve çok daha inançlıdır. Japonya’daki yeni santralde de hidrojen atomları birleştirilerek helyum üzere daha ağır bir element oluşturulacak ve ortaya çıkan ısı ve ışık gücü toplanacak.
Her reaktör füzyon reaktörü müdür?
Daha evvel de Çin’in yapay güneş projesinde gördüğümüz bu füzyon aslında milyonlarca yıldır gezegenimizin de güç kaynağı durumunda, Güneş’te meydana gelen nükleer tepki da tam olarak bu. Şu anda füzyon çalışmaları daha emekleme evresinde olsa da beklentilerin yüksek olduğu bir alan.
Japonya’daki JT-60SA isimli reaktör, füzyonun büyük ölçekli olarak kullanılabilirliğini test etmeyi amaçlıyor. 6 katlı bir bina yüksekliğindeki reaktör, Tokyo’nun kuzeyinde bulunan Naka kentinde bir hangarda bulunan donut formlu bir gemiye yüklenmiş durumda. Geminin garip formunun nedeni ise sıcaklığı 360 milyon dereceye ulaşabilen sıcak plazmayı denetim edebilmek.
Japonya ve AB birlikte çalıştı
Bu füzyon reaktörünün geliştirilmesinde AB ve Japonya birlikte çalışırken, 70 firmanın ve 500’den fazla bilim insanının projede bir ortaya geldiği söz edildi. EU Güç Komisyoneri Kadri Simson, JT-60SA’nın dünyadaki en gelişmiş tokamak olduğunu söz ederken, güç üretim sürecinin başlamasını ise fizyon tarihinde değerli bir mihenk taşı olarak nitelendirdi.
JT-60SA’nın emeli şu anda güç çıkarı elde etmek değil, füzyon ile nasıl güç elde edebileceğimizi ortaya koymak ve ateşleme gücünü karşılayabilmek. Reaktörün araştırma evraklarında da tam kapasite kullanımının reaktörü güç açısından istikrar pozisyonuna taşıyacağı belirtiliyor. Fransa’da inşa edilecek olan daha büyük versiyon ITER ise bu noktanın ötesinde bir üretim yapabilecek.
Kaynak; https://www.webtekno.com/dunyanin-en-buyuk-nukleer-fuzyon-reaktoru-faaliyete-basladi-h139030.html
