Eğer kişi karşı konulmaz bir daima yemek yeme isteği duyuyorsa bunun altında farklı nedenler yatıyor olabilir. Ruhsal meseleler, bedende rastgele bir vitamin-mineral eksikliği, obezite üzere durumlar daima yemek yeme isteğini tetikleyebiliyor.
Kendinize Nitekim Aç Olup Olmadığınızı Sorun
Klinik Psikoloğu Cansu Karaman, daima yemek yeme isteğinin muhtemel ruhsal nedenleri hakkında şunları söyledi: “Aşırı yeme isteği yaşayan bireyler çoğunlukla negatif hislerle başa çıkabilmenin tek yolu olarak yemeği görürler. Zihinlerinde daima “yemek yeme düşüncesi” olduğu için her çok yeme atağından sonra kendilerini hatalı ve depresif hissederler. Bu döngünün sonucunda ise denetimden çıkan yeme alışkanlıkları nedeniyle büyük bir pişmanlık ve suçluluk duyarlar.
Alışkanlıklar; üzerinde düşünmediğimiz ve otomatik olarak gerçekleşen davranışlardır. Yemek saatinizde, oturma tertibinde yapacağınız değişiklikler bile daima yeme isteğinize neden olan davranışa odaklanmanızı sağlayarak daha şuurlu bir karar vermenize yardımcı olabilir.
Yeme isteği geldiğinde durun ve kendinize sahiden aç olup olmadığınızı sorun. Bu yol bedeninizin açlık ya da tokluk sinyallerini fark etmenizi sağlayacaktır. Bu farkındalığı kazanmak için kendinize küçük hatırlatmalar yapmayı ihmal etmeyin.”
Sürekli Yemek Yeme İsteğinin En Yaygın 7 Sebebi
Yemek yeme alışkanlıklarıyla ilgili telaşları olanların ve tıbbi bir meseleden şüphelenenlerin hakikat teşhis ve rehberlik için kesinlikle bir sıhhat uzmanına istişaresi gerektiğine dikkat çeken LifeClub Uzm. Diyetisyeni Kumsal Kurucu ise, daima yemek yeme isteği ile ilgili en yaygın 7 nedeni şöyle sıraladı:
1. Tıbbi Durumlar: Tiroid bozuklukları yahut insülin direnci üzere makul tıbbi durumlar iştahı ve metabolizmayı etkileyebilir. İnsülin, leptinin vekilidir.
2. Leptin Direnci: Leptin, iştah ve metabolizmanın düzenlenmesinde rol oynayan bir hormondur. Beyne, “davranışını değiştirecek enerjiyi kullan!” der. Yemeyi bırakmanız gerektiğinde leptin sayesinde beyne “doydum” sinyali sarfiyat. Lakin bedeniniz leptin sinyallerine gerçek biçimde karşılık vermediğinde leptin direnci, ortaya çıkar ve potansiyel olarak çok yemeye yol açar. Yüksek yağlı yahut istikrarsız beslenme, sirkadiyen ritme uygun beslenmemek, sık sık besin tüketmek, yetersiz fizikî aktivite ve birtakım tıbbi durumlar leptin direncine neden olabilir.
3. Duygusal Açlık: Duygusal yeme, fizikî açlıktan çok hisler tarafından tetiklenebilir. Gerilim, can düşüncesi, keder ve öbür hisler, başa çıkma yolu olarak yemek yeme isteğine yol açabilir. Kendinizi fizikî açlıktan fazla hislere reaksiyon olarak yemek yerken bulursanız, alternatif başa çıkma sistemlerini (1-2 bardak su içip 20 dakika beklemek, tarçınlı bitki çayı içmek, sevdiğiniz biriyle telefonda konuşmak, bir aktivite ile meşgul olmak, spor yapmak, gibi) uygulamalısınız.
4. Vitrin Besinleri Tüketmek: Bu besinler kalorisi yüksek, besin kıymeti düşük besinlerdir ve daima açlık hissine yol açarlar. Meyveler, sebzeler, tam tahıllar ve bitkisel proteinler üzere besin öğelerinden güçlü besinler, kendinizi daha tok hissetmenize ve bedeniniz için gerekli besinleri sağlamanıza yardımcı olacaktır.
5. İstikrarsız Beslenmek: Makro besinler (karbonhidratlar, proteinler ve yağlar) ile mikro besinler (vitaminler ve mineraller) ortasında istikrar olmazsa bedeniniz gereksinim duyduğu daima enerjiyi ve tatmini sağlayamayabilir. Kâfi güç olmazsa da leptin direncine neden olursunuz.
6. Gereğince Su İçmemek: Bazen açlık hissi dehidrasyonla karıştırılabilir. Gün boyunca gereğince su içtiğinizden emin olun. Çay, kahve, meyve suyu, maden suyu yerine, bol su içmelisiniz.
7. Uyku Bozuklukları: Uykusuzluk, uyku-uyanıklık döngüleri ve hormon üretimi de dahil olmak üzere çeşitli fizyolojik süreçleri düzenleyen sirkadiyen ritmi bozabilir. Sirkadiyen ritimdeki bozulmalar açlığın zamanlamasını ve bedenin güç istikrarını düzenleme yeteneğini etkileyerek sistemsiz yeme alışkanlıklarına ve yüksek kalorili beslenmeye neden olabilir.
Kronik uyku yoksunluğu ve yüksek kortizol seviyeleri, kilo alma ve obezite riskini artırabilecek metabolik değişikliklerle bağlantılıdır. Bölünmüş uyku, artan gerilim ve değişen hormonal istikrar, çok yemenize ve kilo almanıza neden olabileceği üzere leptin direncini uyandırıp kısır döngü de başlatabilir. Uykuya dalma yahut uykuyu sürdürmede zorlukla karakterize edilen uykusuzluk, olağan kortizol ritmini bozabilir. Yüksek kortizol düzeyleri iştahı ve yiyecek tercihlerini etkileyebilir.
