Eğer sık sık “Sürekli bir şeyler yemek istiyorum. Tok olduğumu bildiğim halde yeniden de yemek istiyorum. Doyma hissim neredeyse yok.” üzere cümleleri kendinize söylüyorsanız, duygusal yeme alışkanlığına sahip olabilirsiniz.
Duygusal yeme, insanların olumsuz duygusal durumlarla başa çıkmak için çok yeme eğilimi olarak tanımlanır. Bu, olumsuz hislerin bastırılması ve yatıştırılması gayesiyle fazla yemek yeme aksiyonu manasına gelir. Duygusal yeme ile çaba etmek ve sağlıklı bir istikrar kurmak değerlidir.
Duygusal yeme ile olağan fizyolojik açlık ortasındaki farkı anlamak sıkıntı olabilir. Fizyolojik açlık, yavaş bir halde ortaya çıkar ve ertelenebilirken, duygusal açlık ani bir halde gelir ve kişiyi apansız yemeğe yönlendirir. Tıpkı vakitte, duygusal yiyiciler, fizyolojik açlıktan kaynaklanan sonlu ve gergin hissetme durumunu, yemek yedikten sonra azaltamazlar. Onlar için yemeğin nedeni çoklukla hislerini yatıştırmaktır.
Duygusal yeme davranışı sıklıkla gerilim, dert, depresyon, öfke, onaylanmama hissi üzere olumsuz hislerle ilişkilendirilir. Bu davranış, olumsuz hisleri bastırmanın bir yolu olarak görülebilir.
Cinsiyete bağlı olarak, duygusal yeme her iki cinsiyette de görülebilir, fakat bayanlarda daha yaygın olarak görülme eğilimindedir. Bu, bayanların hormonal değişikliklere daha fazla maruz kaldığı, gerilim ve telaş hususlarında daha hassas oldukları ve depresyon eğilimlerinin daha yüksek olduğu ortamlarda bulunmalarıyla ilişkilendirilebilir.
Duygusal yeme davranışını tetikleyen birtakım faktörler şunlar olabilir:
- Stres: Gerilim, duygusal yeme davranışını tetikleyen fizyolojik tesirlere neden olabilir. Gerilim kortizol düzeylerini yükseltebilir ve birtakım hormonların artmasına yol açabilir, bu da bedeni tatlı ve yağlı yiyeceklere yönlendirebilir.
- Duygular ve kanılar: Kaygı, dert, öfke, tasa ve kızgınlık üzere hisler, bireyleri yemeye yönlendirebilir. Bu hisleri yatıştırmak için yemeğe sığınma eğilimi gösterebilirler.
- Sıkılma: Kişinin can kahrı yaşadığı durumlar yahut tatiller sırasında duygusal yeme davranışı gözlenebilir. Bireyler boşluğun içinde hissettiklerinde yemeye yönelebilirler.
- Yemeyi kaçış olarak görmek: Kimi beşerler, çeşitli nedenlerle muhakkak toplumsal ortamlardan kaçınabilirler ve bu durum onları yemeğe yönlendirebilir. Örneğin, bir kişi kilo konusunda rahatsız olduğu için toplumsal etkinliklere katılmaktan kaçınabilir ve bu sırada yemeğe sığınabilir.
Duygusal yeme davranışıyla başa çıkmak için aşağıdaki stratejileri düşünebilirsiniz:
- Stresle başa çıkma marifetlerini geliştirmek: Gerilim idaresi, duygusal yeme davranışını denetim altına almada yardımcı olabilir.
- Beslenme eğitimi: Şayet kilo sorununuz varsa, bir diyetisyenden beslenme eğitimi almak yararlı olabilir. Yeme alışkanlıklarınızı gözden geçirerek sağlıklı bir istikrar sağlamak kıymetlidir.
- Porsiyon denetimi: Yemeğinizi daha küçük porsiyonlarla tüketerek denetim altında tutabilirsiniz.
- Farkındalık geliştirme: Hangi duygusal tetikleyicilerin sizi yemeğe yönlendirdiğini anlamak için kendinize farkındalık yaratın.
- Yeme günlüğü tutma: Yediklerinizle duygusal durumunuz ortasındaki alakayı anlamak için yeme günlüğü tutmayı deneyin.
- Yeme isteği geldiğinde dikkat yönlendirme: Açlık hissinin süreksiz olduğunu hatırlayarak yeme isteği geldiğinde dikkatinizi öteki bir şeye yönlendirebilirsiniz.
- Yemeyi ödül yahut ceza olarak görmemek: Yiyecekleri ödül yahut ceza olarak görmekten kaçının.
- Fiziksel antrenman: Tertipli fizikî aktivite, ruh halini düzenlemenin kıymetli bir yoludur ve duygusal yeme ile başa çıkmada tesirli bir tedavi olarak görülebilir.
- Psikolojik dayanak: Yeme alışkanlıklarınızı ve niyetlerinizi tekrar yapılandırmak için bir uzmandan ruhsal dayanak almayı düşünebilirsiniz.
Unutmayın ki bu bilgiler, sizi teşhis ve tedaviye yönlendirmek gayesi taşımaz. Duygusal yeme probleminiz varsa, bir uzmandan yardım almanız kıymetlidir. Sıhhatinizi ve uygun hissetmenizi desteklemek için profesyonel bir yaklaşıma başvurun.
