Günümüz medyasında çok sık haberlerde gördüğümüz Sabancı Ailesi, bu günlere tırnaklarıyla kazıyarak gelmişler desek palavra olmaz. Türkiye iktisadına katkılarıyla istikamet veren Holding, birçok alanda faaliyet yürütmekte. 1925 yılında başlayan bu serüvenin pek çok bireye ilham vereceğinden kuşkumuz yok.
Maddi zorlukların akabinde Sabancı Holding’in adım adım nasıl büyüdüğünü gelin birlikte inceleyelim:
1906 yılında Kayseri’nin Akçaya köyünde doğan Hacı Ömer Sabancı, 1925 yılında Adana’ya yerleşti.
Tabii o vakitlerde Hacı Ömer Sabancı ve ailesi de geçmiş koşullarında herkes üzere yokluk görerek büyüdü. Babası Hacı Arap Sabancı hayatını kaybettikten sonra iş bulma umuduyla 1925 yılında Adana’ya yerleşen Hacı Ömer Sabancı, pamuk emekçisi olarak çalıştı.
Aynı vakitte 1925 yılında Sabancı Topluluğu’nu da kurmuşlardı. Daha sonra pamuk işçiliğini bırakan Hacı Ömer Sabancı, emekçi müteahhitliği yapmaya başladı.
Bu iş, kendisinin birikim yapmasına katkı sağladı vepamuk ticaretine atıldı. Yaptığı ticaretle günden güne büyüyerek 1932 yılında Adana’da bulunan Çırçır Fabrikası’na ortak oldu.
Daha sonra yıllar geçtikte Hacı Ömer Sabancı işlerini daha da büyüttü ve Türkiye’nin temel besin gereksinimlerinden biri olan yağa erişimi kolaylaştırdı.
Tabii bu işi o bölüme atılarak gerçekleştirdi, aslında tam olarak bu yıllarda Sabancı Ailesi’nin büyüdüğünü söyleyebiliriz. 1943 yılında Türkiye Nebati Yağ Yağlar Fabrikası’na ortak oldu, 1946 yılında ise Marsa Nebati Yağ Fabrikası’nı (1993 yılından sonra Marsa KJS oldu) satın aldı.
Aradan ise çok geçmeden 1948 yılında hepimizin günümüzde de bildiği Akbank kuruldu. Bu bankanın birinci başta kurulma maksadı; Adana ve etrafındaki pamuk çiftçilerine dayanak sağlamaktı, gerçekten emellerine da ulaştılar. Natürel yalnızca çiftçiye takviye sağlamakla kalmadı, birebir vakitte Türkiye iktisadı için de faydalı oldu.
Pamuk ticaretine atılmak isteyen girişimcilere gerekli ekonomik takviyesi sağlayarak endüstriye takviye sağladı. Yani kısaca; millî sanayinin erken yıllarda gelişmesini ticaretiyle ve ekonomik dayanağıyla destekleyen Hacı Ömer Sabancı, günümüzde tahminen de köklü fabrikaların kurulmasına vesile oldu diyebiliriz.
Bonus bilgi: Akbank’ın ismi, Adana’nın A’sından ve Kayserinin K’sinden geliyor. Alın bu bilgiyle ne yaparsanız yapın. :)
1949 yılından 1966 yılına kadar şirket, birçok kıymetli işe imza attı.
Hacı Ömer Sabancı 1949 yılında Adana Ceyhan’da 1000 hektarlık birinci toprağını satın aldı ve 1950 yılında şirket, yalnızca yağ ticaretiyle kalmayıp Bossa Un ve Çırçır Fabrikası’nı da kurdu. 1 yıl sonra, 1951 yılında ise suratını alamayan şirket, Bossa Dokuma Fabrikası’nı kurdu.
O sırada Akbank’ta stajyer memurluk yaparak iş tecrübesi kazanan Sakıp Sabancı (Hacı Ömer Sabancı’nın oğlu), Bossa’da vezne sorumlusu olarak çalışmaya başladı. Aslında aldığı sorumluluklar, kendisini geleceğe hazırlar nitelikteydi.
1953 -1973 yılları ortasındaki şirketin tarihçesi:
- 1953: Adana Yüreğir’de Cırrık Çiftliği satın alındı. (2002 yılında satıldı.)
- 1954: Oralitsa kuruldu. (1998 yılında tasfiye kararı alındı.)
- 1957: Hacı Ömer Sabancı, Çukurova’da Tarsus yakınlarındaki MADAMA Çiftliği’ni satın aldı. (2002 yılında satıldı.)
- 1958: Sapeksa kuruldu.
- 1960: Aksigorta kuruldu.
- 1961: Hacı Ömer Sabancı, Adana’daki dördüncü çiftliği Şakir Paşa Çiftliği’ni satın aldı.
- 1966: Hacı Ömer Sabancı İstanbul’da vefat etti, birebir sene SASA Polyester Sanayi A.Ş. kuruldu.
- 1967: Hacı Ömer Sabancı Holding, Akçimento, Insa (2004 yılında tasfiye kararı alındı.) ve Akçimento Büyükçekmece Fabrikası kuruldu.
- 1968: Temsa, Plassa (1992 yılında Pilsa’ya dahil oldu) ve Olmuksa kuruldu.
- 1971: Pilsa kuruldu.
- 1972: Çimsa, Exsa ve 2003 yılında satılan Akkardansa kuruldu.
- 1973: Yünsa ve Kordsa kuruldu.
1966 yılında Hacı Ömer Sabancı’nın vefatının ardından Sabancı Topluluğu’nun bütün sorumluluğu, oğlu -Sakıp Ağa ismiyle da bilinen- Sakıp Sabancı’ya kalmıştı.
O yılda kurulan SASA Polyester Sanayi A.Ş., Türkiye’de bir birincisi gerçekleştirmişti, birinci defa yerli polyester ve elyaf üretimi yapan şirket, Türk dokuma endüstrisinin büyümesine katkıda bulunmuştu.
1974 yılında ise o devirlerde Sabancı Holding Genel Koordinatörlüğü vazifesini yapan Turgut Özal’ın isteği üzerine Holding, İstanbul’a taşındı.
Sadıka Sabancı’nın vefatının akabinde ise bütün mal varlığı bağışlanarak Hacı Ömer Sabancı Vakfı VAKSA kuruldu. Tıpkı sene İzmit’te hepimizin ‘Sağlamsa, Lassa!’ sloganıyla bildiğimiz yerli lastik markası olan Lassa fabrikası kuruldu. Japon markası Bridgestone ile yaptıkları iştirak sonucunda ise şirket, Brisa ismini aldı.
Günümüzde Sabancı Holding, birçok bölümde ismini en çok duyduğumuz pek çok şirketin sahibi.
Bankacılık dalında Akbank, finansal hizmetlerde AvivaSA ve AKSigorta, güç kesiminde EnerjiSA, sanayi bölümünde BriSA, TemSA, KordSA ve TemSA Motorlu Araçlar, yapı materyallerinde AkçanSA ve ÇimSA, perakende bölümünde ise Fransız paydaşlığıyla CarrefourSA ve TeknoSA olarak faaliyet göstermekte.
Yaptıkları gerçek adımlarla Türkiye endüstrisine ve iktisadına istikamet veren ailelerden biri olan Sabancılar, günümüzde bazen sansasyonel ilgileriyle gündeme gelse de Türkiye’ye sağladıkları katkı kaçınılmaz bir gerçek. Sizlerin en çok şaşırdığı şirket hangisi oldu? Yorumlarda bekliyor olacağız.
Diğer sektörel içeriklerimiz:
Kaynak; https://www.webtekno.com/sabanci-holding-nasil-kuruldu-hangi-markalara-sahip-h138700.html
