Batarya Aşınması Nedir? Pil Sağlığı İçin Yapmanız Gereken 4 Şey

Batarya ve pillerin aşınmasını tamamen durduramasanız bile ne yapacağınızı bilerek bunu en aza indirebilirsiniz. Hızlı şarj çağında, pil sağlığı teknoloji endüstrisinde önemli bir tartışma konusu haline geldi. Bazıları modern şarj alışkanlıklarımızın pil sağlığını olumsuz etkilediğini savunurken, diğerleri uzun ömürlülük yerine rahatlığı tercih ediyor. Ancak konunun özünde bazı önemli sorular yatıyor. Batarya aşınması nedir ve hızlı şarj dışındaki faktörler buna neden olur mu? Dahası kolaylıktan ödün vermeden bunu önlemek için yapabileceğimiz bir şey var mı? İşte pil bozulma ve aşınması konusunda bilmeniz gereken tüm detaylar👇

Pil bozulması veya aşınması nedir?

Akıllı telefonlardan elektrikli araçlara kadar hayatımızdaki neredeyse tüm şarj edilebilir cihazlar artık lityum iyon pillere geçiş yaptı. Birçok alternatif pil teknolojisinin aksine lityum-iyon, kompakt bir alanda muazzam miktarda enerji depolayabilir. Yüksek enerji yoğunlukları onları akıllı telefonlar ve hatta elektrikli araçlar gibi cihazlar için mükemmel hale getiriyor. Bunun da ötesinde, az da olsa kendi kendine deşarj olabilirler ve deşarj sırasında eşit bir voltaj sunarlar.

Ancak lityum-iyon piller mükemmel değildir. Yüksek sayıda deşarj döngüsü sunarlar. Ancak tekrarlanan şarj ve deşarj ile kapasite kaybedebilirler. Tam şarjlı bir bataryayı her boşalttığınızda, lityum iyon batarya bir şarj döngüsü geçirir. Pil üreticileri genellikle pilleri 500 ila 1.000 şarj döngüsüne dayanacak şekilde derecelendirir. Bunun nedenini anlamak için lityum-iyon pilin iç kimyasını biraz daha derinlemesine incelememiz gerekecek.

İlginizi çekebilir:

Telefonu Elinizden Bırakamayacaksınız! Android Cihazlar İçin En İyi 8 Strateji Oyunu

“Şarj döngüleri batarya bozulmasını anlamanın anahtarıdır.”

Lityum-iyon piller metal oksit bazlı bir katot (genellikle LiCoO2) ve grafit bir anottan oluşur. Bir pili kullandığınızda veya deşarj ettiğinizde, lityum iyonları katottan elektrolit yoluyla anoda doğru hareket eder. İyonların bu hareketi elektronik cihazınıza güç sağlamaya yardımcı olur. Tüm iyonlar diğer uca taşındığında, ters işlemi başlatırız. Tahmin edebileceğiniz gibi bu, akıllı telefonunuzu veya aracınızı bir prize takmayı içerir. Pilin içinde iyonlar artık anottan katoda doğru geri hareket eder.

Bu döngüsel şarj ve deşarj işlemi cihazınızın kullanım ömrü boyunca yüzlerce kez gerçekleşebilir. Ancak her bir döngü pilin iç malzemeleri üzerinde bir miktar stres yaratır. Daha sonraki bir bölümde açıklayacağımız gibi stres miktarını bir dereceye kadar kontrol edebiliriz. Ancak pilin tekrar tekrar çevrilmesi her zaman bir miktar bozulmaya neden olacaktır. Basitçe söylemek gerekirse, cihazınızın pilinin iki veya üç yıl sonra eskisi kadar uzun ömürlü olmamasının nedeni budur.

İlginizi çekebilir:

Telefonunuzu Yeniden Keşfedin: Samsung Good Lock Nedir, Nasıl Kullanılır?

Bataryanın bozulmasının sebepleri nelerdir?

Bir lityum iyon pili normal şekilde kullanmak bile zamanla pilin bozulmasına neden olur. Ancak süreci hızlandırabilecek birkaç faktör vardır. Her şeye rağmen, batarya aşınmasının en yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır👇

Stres ve kimyasal değişimler: Lityum iyon pilin metalik oksit malzemeden oluşan katodu zamanla eskir. Çatlaklar oluşabilir ve orijinal yapısını kaybedebilir. Bu da deşarj işlemi sırasında mevcut lityum miktarını azaltabilir. Aynı şekilde, lityumun bir kısmı bataryadaki diğer malzemelerle reaksiyona girerek bataryanın performansına zarar veren yeni bileşikler oluşturabilir. Bunlar yan reaksiyonlar olarak bilinir.
Aşırı sıcaklıklar: Bir bataryanın özellikle şarj işlemi sırasında yüksek sıcaklıklara maruz kalması, lityum kaplama olarak bilinen bir olguya yol açabilir. Kısaca, anot yüzeyinde metalik lityum toplanmasını içerir. Kontrol edilmezse, bu kaplama sonunda anot ve katot arasındaki ayırıcıyı bile delebilir ve pil içinde bir kısa devreye yol açabilir.
Deşarj derinliği: Pillerde deşarj derinliği, her şarj döngüsünde kullanılan yüzdeyi ifade eder. Örneğin, %100’den %0’a deşarj, daha yüksek bir yüzdeye kıyasla daha yüksek bir derinliği gösterir. Sık sık daha derin deşarjlar elektrotlar üzerinde daha fazla mekanik ve kimyasal baskı oluşturur. Böylece artık bildiğimiz gibi bu, doğrudan pilin bozulması anlamına gelir.
Aşırı şarj ve aşırı deşarj: Geçmişte aşırı şarj ve deşarj konusunda dikkatli olmanız gerekirdi çünkü bu durum bataryanın ölmesine ve hatta alev almasına neden olabilirdi. Neyse ki modern elektronik cihazlar, şarjı kontrol altında tutmak için gelişmiş pil yönetim sistemlerine sahiptir. Bu sayede dizüstü bilgisayarınızı ya da akıllı telefonlarınız aşırı şarj endişesi olmadan sürekli takılı bırakabilirsiniz.

İlginizi çekebilir:

Daha İyi Bir Kullanıcı Deneyimi İçin Instagram Reklamları Nasıl Kapatılır?

Batarya aşınması nasıl önlenir?

Batarya aşınması tamamen engellenemez. Çünkü bu, pil üretilir üretilmez gerçekleşmeye başlayan doğal bir süreçtir. Bununla birlikte, cihazınızın pilinin mümkün olduğunca uzun ömürlü olmasını sağlamak için kesinlikle birkaç adım atabilirsiniz. İşte belirli bir sıraya göre olmayan birkaç ipucu👇

Kablosuz şarjdan kaçının: Akıllı telefonunuzu kablosuz şarj etmek kullanışlı olabilir. Ancak pil sağlığınız için ideal değildir. Bunun nedeni, kablosuz şarjın çok verimli olmaması ve gücün en az yüzde 20 ila 30’unun yol boyunca kaybolmasıdır. Boşa harcanan bu enerji ısıya dönüşür ve bu da pilin bozulmasına neden olur.
Pili serin tutun: Yüksek sıcaklıklar pilin daha çabuk eskimesine neden olabilir. Bu nedenle akıllı telefonunuzu veya dizüstü bilgisayarınızı serin tutmak en iyisidir. Bu durum şarj etme işlemini de kapsar çünkü prize takmak, şarj etme sürecindeki kayıplar nedeniyle zaten az miktarda ısı üretir.
Hızlı şarjı dikkatli kullanın: Hızlı şarj daha fazla ısı üretme eğilimindedir. Üreticiler artık cihazınız ısındıkça gücü azaltacak algoritmalar tasarlamış olsa da ihtiyacınız olmadığında hızlı şarjı tamamen devre dışı bırakmak iyi bir fikirdir. Örneğin, gece boyunca hızlı doldurmaya ihtiyaç duymadığınız için başucunuzda daha yavaş bir şarj cihazı bulundurmak isteyebilirsiniz. Benzer şekilde, Android’deki adaptif şarj, şarj alışkanlıklarınızı öğrenebilir ve pilinizi yavaşça doldurabilir.
Derin deşarjlardan kaçının: Piller yüzde 20 ila 80 şarj arasında tutulursa en uzun süre dayanma eğilimindedir. Bu, düzenli aralıklarla şarj ederek telefonunuzun her gün tamamen boşalmasına izin vermekten kaçınmanız gerektiği anlamına gelir. Benzer şekilde, bazı telefon ve dizüstü bilgisayar üreticileri artık yüzde 80 veya 85’in üzerinde şarj etmeyi önleyen bir pil koruma özelliği içermektedir. Düşük kapasite ve sık şarj ile başa çıkabiliyorsanız, bu ayarı etkinleştirmeyi düşünün.

Tüm bu ipuçlarına uyamıyorsanız endişelenmeyin. Modern lityum iyon piller inanılmaz derecede dayanıklıdır ve yine de birkaç yüz döngü dayanacaktır. Günde bir kez şarj etseniz bile, batarya aşınması etkilerini fark etmeniz muhtemelen iki veya üç yıl sürecektir. O zaman bile pilin tamamen bitmesi çok nadirdir, bu nedenle cihazınızın şarjı günün erken saatlerinde bitecektir. Kapasite kaybını göze almak istemiyorsanız, akıllı telefonunuzun pilini yepyeni bir cihazın fiyatından çok daha ucuza değiştirebilirsiniz.

İlginizi çekebilir:

Hepsi Şehir Efsanesi! Teknoloji Hakkında Doğru Bilinen 8 Yanlış

Piller hakkında sıkça sorulan diğer sorular

Hızlı şarj pili daha hızlı bozar mı?
- Evet, hızlı şarj, artan ısı ve kimyasal reaktivite nedeniyle bir pili daha hızlı bozma potansiyeline sahiptir.
MagSafe şarjı pili bozar mı?
- Evet, MagSafe şarjı iPhone’unuzun pilini fişe takarak şarj etmekten daha hızlı bozar. Ancak MagSafe, hizalama için mıknatıs kullandığından pil sağlığı açısından standart kablosuz şarjdan daha iyidir. Bu, güç kaybını ve ısı oluşumunu azaltır.
Hiç kullanılmayan bir pil ne kadar dayanır?
- Bir pil hiç kullanılmazsa ve özellikle de %0 şarjla saklansa bile eskiyecek ve bozulacaktır. Bu derin deşarj durumu olarak bilinir.
Pil sağlığını artırmak mümkün müdür?
- Hayır, kapasite kaybı geri döndürülemez, bu nedenle kaybolan pil sağlığını geri kazanamaz veya herhangi bir şekilde artıramazsınız. Tek çözüm pili yenisiyle değiştirmektir.