Üreme hormonlarının üretiminin doğal olarak durması: 30’lu yaşların sonlarına gelince overler daha az estrojen ve progesteron hormonu üretir, doğurganlık azalmaya başlar. 40’lı yaşlarda adet nizamları uzun – kısa, ağır yahut az ölçüde, sık ya da uzun aralıklarla olabilir. Ortalama 50 yaşında overlerde yumurta üretimi durur ve adetler kesilir.
Histerektomi: Yalnızca rahmin çıkartılıp yumurtalıkların yerinde bırakıldığı durumlarda menopoza çabucak girilmez. Rahim olmadığı için artık adet görülmemesine karşın yumurtalıklar, yumurta ve estrojen/progesteron hormonları üretir. Lakin rahim ile birlikte yumurtalıklarda alınırsa, hasta menopoza girer ve menopozal şikayetler şiddetli olarak ve ansızın başlar.
Kemoterapi ve radyoterapi: Kemoterapide kullanılan ilaçlar süreksiz ve kalıcı olarak yumurtalık işlevlerini bozar. Günümüzde kullanılan kemoterapilerin birçoklarında yumurtalık işlevleri bir sene içinde büyük oranda geri gelir. Radyoterapi ise over işlevlerini büyük oranda kalıcı olarak ortadan kaldırır.
Primer over yetmezliği: Bayanların yaklaşık %1’i 40 yaşından evvel menopoza girer buna erken menopoz diyoruz. Bu, genetik yahut otoimmun hastalıklar nedeniyle olabilir, lakin birçoklarında aşikâr bir neden bulamayız. Bu bayanlarda hormon replasman tedavisinin en azından doğal menopoz yaşına kadar kullanılması tavsiye edilir.
Belirtileri nelerdir?
Menopoz periyoduna yaklaşırken geçen vakit içerisinde görülebilecek semptomlardan da bahseden LifeClub Müşavere Heyeti Üyesi Prof. Dr. Mete Güngör, “Düzensiz periodlar yaşanabilir. Ekseriyetle adetler uzun aralıklarla olmaya başlar ve 2-3 ay atlayabilir, sonra tekrar sisteme girer. Bazen kısa aralıklarla kanamalar olabilir, bazen de kanama ölçülerinde artış olabilir. Bu düzensizlikler içinde bazen nadir de olsa hamile kalınabilir. Bu düzensizlikler her bayanda farklılık gösterir, bazen birdenbire kanamalar kesilebilir.
Vajinal kuruluk, ateş basmaları, gece terlemeleri, uyku sorunları, his durumu değişiklikleri, kilo alımı ve metabolizmanın yavaşlaması, cilt kuruluğu, saçların incelmesi ve göğüslerin küçülmesi besbelli semptomları oluşturur” dedi.
tedavi yolları nelerdir?
Menopozun bir hastalık olmadığını ve bu nedenle de medikal bir tedavi gerektirmediğini belirten Prof. Dr. Mete Güngör, “Menopoz sonrası ortaya çıkan kronik şikayetleri önlemek ve hayat kalitesini yükseltmek için çeşitli tedaviler uygulanabilir” dedi ve tedavi tekniklerini şöyle açıkladı:
Hormon replasman tedavisi (HRT)
Menopoz sonrası görülen şikayetlerin düzelmesi için en tesirli tedavi estrojen tedavisidir. Şahsî ve ailesel öyküye nazaran düşük doz kısa periyodik tedavi hastayı rahatlatmak için kullanılabilir. Şayet rahim yerinde duruyorsa estrojen tedavisine progesteron hormonu da eklenmelidir. Estrojen tedavisi uzun vadede kemik erimesini de önler. Uzun periyodik kullanımını göğüs kanseri riskini artırabilir. Hormon tedavisine sizin için fayda ve ziyanlarını kesinlikle hekiminizle konuşup başlamalısınız.
Vajinal estrojen
Vajinal kuruluğu azaltmak için vajinal estrojen krem, tablet yahut ring halinde direkt vajene lokal olarak uygulanabilir. Düşük doz estrojen vajinal dokular tarafından emilir ve kuruluğu, cinsel münasebetteki rahatsızlıkları ve idrar yollarındaki şikayetleri azaltır.
Düşük doz antidepresanlar
Selektif serotonin reuptake inhibitörleri (SSRIs) menopozal ateş basmalarını azaltmak için kullanılabilir. Bilhassa estrojen kullanamayan hastalar için ve his bozuklukları olan antidepresana muhtaçlık duyan hastalar için kullanışlıdır.
Osteoporozun önlenmesi ve tedavisi
Kalsiyum ve D vitamini kombinasyonları kemik erimesi riskini azaltır. Osteoporoz meydana gelmiş hastalar içinde bifosfanatlar üzere kırık riskini azaltan çeşitli ilaçlar vardır.
