Beyin ve hafıza üzerine yapılan bilimsel çalışmalar, bu soruya ışık tutuyor. Hafızanın nasıl işlediği ve hangi bilgilerin daha hızlı unutulduğu konusundaki araştırmalar, unutmanın ne kadar karmaşık bir süreç olduğunu ortaya koyuyor.
Siz bunu düşünmeye devam ederken biz de içeriğimize geçelim ve bakalım bilimsel olarak ilk neyi unutuyoruz?
İnsan hafızası; bilgi işleme, depolama ve hatırlama süreçlerinden oluşuyor.
Bilim insanları, hafızanın nasıl çalıştığını ve hangi bilgilerin öncelikli olarak unutulduğunu anlamak için çeşitli deneyler ve araştırmalar yapıyor. Genellikle, yüzleri hatırlamak isimleri hatırlamaktan daha kolaydır çünkü beyin görsel bilgileri daha etkili bir şekilde işliyor.
Bu nedenle, uzun yıllar görüşmediğimiz birinin yüzünü hatırlamak, ismini hatırlamaktan daha olası.
Unutulan ilk özellikler neler?
Uzun süre görmediğiniz ya da ölen birisinin ilk olarak sesini unutuyoruz. Sesler, görsel bilgilere kıyasla daha hızlı unutuluyor. Bir kişinin sesi, uzun süreli hafızada güçlü şekilde yer tutmuyor. Hatırlamaya çalışın en son 20 yıl önce gördüğünüz birisinin sesi hâlâ kulaklarınızda mı?
İkinci sırayı ise isimler alıyor. Yüzlere göre yine isimlerin de daha önce unutulması, bunun da soyut kavram olması. Tabii ki bu durumu ailenizden kaybettiğiniz biri olarak düşünmeyin. İlkokul arkadaşınız da olabilir ya da tanıştınız ama aradan yıllar geçti ve hayatınızda pek de etkisi olmadı. “Ah isim neydi ya, çıkaramadım?” dediğiniz olmuştur.
Bunların yanı sıra bir kişinin karakteristik özellikleri veya onunla ilgili detaylı bilgileri de zamanla unutuyoruz. Bu da özellikle kişiyle olan bağımızın derinliği ve sıklığı ile ilgili oluyor.
Hafızamızı canlandırmak için neler yapmalıyız?
Eski arkadaşlarınızı veya tanıdıklarınızı unutmamak için fotoğraflara bakabilir, eski konuşmaları hatırlayabilir, varsa videolarınızı izleyebilir hatta imkânınız varsa düzenli iletişimde bulunarak da hafızanızı tazeleyebilirsiniz.
Hatırlatıcı notlar asla unutmak istemeyeceğiniz şeyler için geçerli olabilirken beyninizde kodlama da yapabilirsiniz. Bu yöntem özellikle isim hatırlamada işinize yarayacaktır.
Beynimiz, sürekli bir bilgi işleme ve depolama sürecinde olduğundan, unuttuğumuz şeyleri hatırlamak için bazı stratejiler geliştirebilir ve ilişkilerinizi hatırlayabilirsiniz.
